STARLINK

Starlink, SpaceX tarafından yürütülen internet iletişim uydu takımyıldızıdır. Alçak Dünya yörüngesine yerleştirilen takımyıldızı, yer tabanlı internetin güvenilmez, kullanılamaz veya pahalı olduğu yerlere hızlı, düşük gecikme süreli internet hizmeti sunmayı amaçlıyor. Haziran 2021 itibariyle proje ilk fazını tamamlayarak, yüksek enlemlerde daha iyi olmak üzere tüm dünyaya erişime kapasitesine ulaştı.

Starlink şu anda, onaylanmış bölgelerdeki herkesin sipariş vermesine olanak tanıyan “Better Than Nothing Beta” aşamasındadır. Starlink tamamlandığında, girişimin yıllık 30-50 milyar dolar kar etmesi bekleniyor. Bu kâr, büyük ölçüde SpaceX’in iddialı Starship programını ve Mars Base Alpha’yı finanse edecek.

Geçmiş Yılları

Proje ilk olarak 2015’te geliştirilmeye başlandı. Kasım 2016’da SpaceX, FCC’ye 350 ila 1550 km arasında değişen yörüngelerde bulunan bir takımyıldızı inşa etmek için bir lisans başvurusunda bulundu. Ancak, 2017’de yayınlanan belge ile uydu takımyıldızının 12.000 adet uydu planlanıldığı söylendi.

Ancak diğer uydu takımyıldızı projeleriyle başlayan rekabet projeyi hızlanmaya zorladı ve 2018 sonbaharında şirket, ilk 1600 uydu grubunu 550 km’de daha düşük bir irtifaya yerleştirmek için yeni bir plan duyurdu. Bu grup iki bantta (Ku ve Ka) yayın yapmak yerine, ilk grubun basitleştirilmiş tasarımı olan “Ku” bandında yayın yapacaktı.

Geliştirme aşamasında sonra, 2018 yılında Tenten A ve Tenten B adında iki test starlink uydusu, 2019 yılında 60 adet starlink uydusu deneme için uzaya gönderildi. Bu görevlerden gelen başarıyla birlikte Kasım 2019’da ilk operasyonel starlink görevi yapıldı.

Şirket Haziran 2021’de ilk fazı tamamlayarak yüksek enlemlerde daha iyi olmak üzere tüm dünyaya erişim sağladı. Şirket şuanda anten kitini 500 dolar, 1 aylık üyeliği ise 100 dolara satıyor.

Starlink Uyduları

Her bir Starlink uydusu, olabildiğince küçük bir tasarıma ve 260 kg’lık bir kütleye sahiptir. SpaceX, Starlink uydularını tasarlarken tek seferde çok fazla uyduyu yörüngeye taşımayı hedeflediği için uyduları olabildiğince küçük ve düz bir panel şeklinde geliştirdi. Bu tasarım sayesinde SpaceX, tek bir seferde 60 starlink uydusunu uzaya taşıyabilirken ilk aşamayı da kurtarabilir.

Her Starlink uydusu ne kadar küçük olursa olsun, her biri yüksek teknolojili iletişim ve maliyet tasarrufu sağlayan teknolojilerle donatılmıştır. Her Starlink uydusu, yüksek bant genişliği ve düşük gecikmeli iletişim için 4 fazlı dizi anten ve iki parabolik anten ile donatılmıştır. Uydular ayrıca, uyduya tutum verileri sağlayan ve geniş bant iletişimde kesinlik sağlayan bir yıldız izleyici içerir. 

Ayrıca Starlink uyduları, diğer uzay araçları ve uzay çöpleri ile çarpışmaları otonom bir şekilde önlemek için DOD’un enkaz izleme veri tabanını kullanan otonom bir çarpışma önleme sistemine sahiptir. 

Şu anda, kutup yörüngesine fırlatılan Starlink uydularında bir lazer iletişim sistemi var. Bu sistem şu anda deneme sürümünde olsa da, gelecek yıl tüm yeni Starlink uydularının lazer iletişim sistemini kullanması bekleniyor.

Maliyetleri azaltmak için her uydunun yalnızca tek bir güneş paneli vardır, bu da üretim sürecini basitleştirir. Maliyetleri daha da azaltmak için, Starlink’in bir iyon itici sistemi yakıt olarak ksenon yerine kripton kullanıyor. Kriptonun verimliliği ksenon’dan önemli ölçüde düşük olsa da, çok daha ucuzdur ve bu da uydunun üretim maliyetini daha da düşürür.

Her Starlink uydusu, ilk Hall etkili kriptonla çalışan iyon iticiyle donatılmıştır. Bu itici, yalnızca doğru yörünge konumunu sağlamak için değil, aynı zamanda yörünge yükseltme ve yörünge alçaltma için de kullanılır. Uydunun ömrünün sonunda, uydunun yörüngeden çıkılıp atmosfere sokulması için de kullanılıyor. Bu sistem, herhangi bir çarpışma yada görev sonu yörüngede kalmayı engelleyerek uzayın daha da kirlenmesini önlüyor.

Yörüngeye Erişim

SpaceX, her bir starlink uydusunu Falcon 9 ile tek seferde en çok miktarda taşıyacak şekilde geliştirdi. Yine SpaceX tarafından geliştirilen Falcon 9, yeniden kullanılabilir tasarımı sayesinde fırlatma başına maliyetleri düşürürken 1 ayda 4 görev yapabilecek kadar esnekliğe sahip.

Görev	Uydu Sayısı	Tarih	Durum
Starlink V0.9	60	24 Mayıs 2019
Starlink V1 L1	60	11 Kasım 2019
Starlink V1 L2	60	7 Ocak 2020
Starlink V1 L3	60	29 Ocak 2020
Starlink V1 L4	60	17 Şubat 2020
Starlink V1 L5	60	18 Mart 2020
Starlink V1 L6	60	22 Nisan 2020
Starlink V1 L7	60	4 Haziran 2020
Starlink V1 L8 & SkySat 16 – 18	58	13 Haziran 2020
Starlink V1 L9 & BlackSky	57	7 Ağustos 2020
Starlink V1 L10	58	18 Ağustos 2020
Starlink V1 L11	60	3 Eylül 2020
Starlink V1 L12	60	6 Ekim 2020
Starlink V1 L13	60	18 Ekim 2020
Starlink V1 L14	60	24 Ekim 2020
Starlink V1 L15	60	25 Kasım 2020
Starlink V1 L16	60	20 Ocak 2021
Starlink V1 L18	60	4 Şubat 2021
Starlink V1 L19	60	16 Şubat 2021
Starlink V1 L17	60	4 Mart 2021
Starlink V1 L20	60	11 Mart 2021
Starlink V1 L21	60	14 Mart 2021
Starlink V1 L22	60	24 Mart 2021
Starlink V1 L23	60	7 Nisan 2021
Starlink V1 L24	60	29 Nisan 2021
Starlink V1 L25	60	4 Mayıs 2021
Starlink V1 L27	60	9 Mayıs 2021
Starlink V1 L26 & Rideshare	52	15 Mayıs 2021
Starlink V1 L28	60	26 Mayıs 2021

Starlink Uydu Takımyıldızı

Uydu takımyıldızı, ortak bir amaç için birlikte çalışan bir uydu grubudur. Şimdilik, SpaceX 11.716 uydudan oluşan bir ağ oluşturmayı planlıyor; bununla birlikte SpaceX 2019’da Starlink’in 2. aşamasının bir parçası olarak ek 30.000 uyduyu fırlatmak ve işletmek için izin almak için Federal İletişim Komisyonu’na (FCC) başvuruda bulundu. Bu, 2019’dan önce fırlatılan uyduların tamamının yaklaşık 20 katı.

Starlink Aşama 1 Uydu Dağıtımı / Tamamlandı

Yörünge	Eğim	Yükseklik	Uydu Sayısı
1	53.0	550	1.584
2	53.2	540	1.584
3	70	570	720
4	97.6	560	348
5	97.6	560	172

Starlink Aşama 2 Uydu Dağıtımı

Yörünge	Eğim	Yükseklik	Uydu Sayısı
6	42.0	336	2.493
7	48.0	340	2.478
8	53.0	345	2.547

Starlink Uydu Treni

Starlink uyduları ikinci aşamadan ayrıldıktan sonra sırayla açılarak bir uydu treni oluşturur. Bu tren gelen güneş ışığını yansıtarak Dünya’dan görebilen bir şerit meydana getirir. Çok sayıda Starlink uydusu nedeniyle, birçok astronom gece gökyüzü üzerindeki etkilerinden endişe duymaya başladı. Bunun üzerine, SpaceX astronomi topluluğuyla birlikte çalışmaya başladı; uyduları yerden görmeyi zorlaştırmak ve gece gökyüzünü daha az rahatsız edici hale getirmek için değişiklikler uyguladı. Uyduların yörüngelerini yükseltme şeklini değiştirildi ve Starlink L9’dan başlayarak ışık yansımasını azaltmak için bir güneşlik eklendi. Bu değişiklikler, Starlink’in gece gökyüzü üzerindeki etkisini önemli ölçüde azalttı.