Çin uzay yarışına geç katılmasına rağmen çok az ülkenin başarabildiği Ay misyonlarına imza attı. Çin Ay Keşif Programı kapsamında 2007’den bu yana Chang’e adıyla 5 misyon yapıldı. Chang’e ismi Çin Ay tanrıçasından geliyor.
Chang’e 1
Çin’in ilk Ay görevi olma özelliğini taşıyor.
| Görev Türü | Yörünge aracı ve sert iniş |
| Görev Süresi | 1 yıl 4 ay |
| Ağırlık | 2350 kilogram |
| Fırlatma Tarihi | 24 Ekim 2007 |
| Taşıyıcı Roket | Long March 3A |
Chang’e 1, 24 Ekim 2007’de Xichang Uydu Fırlatma Merkezi’nden fırlatıldı. 5 Kasım’da Ay yörüngesine girdi. Ay’ın ilk resmi 26 Kasım 2007’de yayınlandı. Daha sonra toplanan verilerle Ay yüzeyi haritalandı. Görevin süresi 1 yıl planlanmıştı ancak bu süre uzatıldı. 1 Mart 2009’da araca planlı bir şekilde sert iniş yaptırılarak görevi sonlandırıldı.
Chang’e 2
Chang’e 1’in geliştirilmiş versiyonu.
| Görev Türü | Yörünge ve flyby aracı |
| Görev Süresi | 4 yıl (Sinyalin Kesilmesi) |
| Ağırlık | 2480 kilogram |
| Fırlatma Tarihi | 1 Ekim 2010 |
| Taşıyıcı Roket | Long March 3C |
Chang’e 2, 1 Ekim 2010’da fırlatıldı. Selefi gibi Ay yüzeyini inceledi. Ancak Chang’e 1’e göre daha gelişmiş kamera ve başka iyileştirmeler içeriyordu. Ay yörüngesinde yaklaşık 8 ay geçirdikten sonra Çin’in uzay aracı iletişim ve kontrol ağı testi için L2 Lagrange noktasına yol aldı. CNSA, Nasa ve Esa’nın ardından bu noktaya ulaşan 3. uzay ajansı oldu.
Nisan 2012’de Chang’e 2 yeni görevi için bulunduğu bölgeden ayrıldı. Bu görev kapsamında Aralık 2012’de 4179 Toutatis adlı asteroidin 3.2 kilometre yakınından geçti. Chang’e 2, 2014’te 100 milyon kilometre mesafe kat etmişti. Aynı yıl mesafe nedeniyle sinyal zayıfladı ve daha sonra kesildi. Aracın 2027’de Dünya’ya yaklaşması bekleniyor
Chang’e 3
Çin’in ilk Ay iniş aracı.
| Görev Türü | İniş aracı ve rover |
| Görev Süresi | Kısmen çalışır durumda |
| Ağırlık | 3.800 kilogram |
| Fırlatma Tarihi | 1 Aralık 2013 |
| Taşıyıcı Roket | Long March 3B |
Çin’in ilk Ay iniş aracı ve Yutu roverı , 1 Aralık 2013’de fırlatıldı. Chang’e 3 önceki misyonlardaki veriler ve tecrübelerle geliştirildi. 6 Aralık’ta Ay yörüngesine girdi. 14 Aralık günü Mare Imbrium bölgesine başarıyla iniş yaptı. Chang’e 3, 28 Aralık 2015’te ilmenit açısından zengin bir bazaltik kaya türü keşfetti.
Araç iniş yaptıktan birkaç sene sonra aletleri bozulmaya başladı. Yutu roverı Mart 2015’ten beri sinyal göndermeyi bıraktı. Şuan sadece iniş aracının bazı aletleri çalışmakta.
Chang’e 4
Çin bu misyonla hedef büyüttü. CNSA bir ilki gerçekleştirerek Ay’ın uzak tarafına inen ilk uzay ajansı oldu.
| Görev Türü | İniş Aracı ve Rover |
| Görev Süresi | Hala çalışıyor |
| Ağırlık | 3.780 kilogram |
| Fırlatma Tarihi | 7 Aralık 2018 |
| Taşıyıcı Roket | Long March 3B |
Chang’e 3’ten sonra daha zor bir hedef için kolları sıvayan CNSA, uzay aracını göndermeden önce Queqiao adlı iletişim uydusunu fırlattı. 20 Mayıs 2018’de fırlatılan uydu L2 Lagrange noktasına gönderildi. Bu sayede Chang’e 4’ün sinyallerini Dünya’ya ulaştırabilecekti.
Araç ilk olarak Chang’e 3’ün yedeği olarak inşa edilmişti. Chang’e 4, öncülü 2013’te başarılı bir şekilde indikten sonra Ay’ın uzak tarafına inmek için geliştirildi. 7 Aralık’taki fırlatmadan sonra 9 Ocak 2019’da Von Kârmân Krateri’ne indi. Chang’e 4 ve Yutu 2 roverı çalışmalarına devam ediyor. Bilimsel enstrümanlarına zarar gelmemesi için sıcaklığın -173 santigrat derecelere düştüğü 2 haftalık Ay gecelerinde kendisini kapatıyor.
Chang’e 5
CNSA’nın gerçekleştirdiği en zor derin uzay misyonlarından birisi denebilir. Çünkü son derece karmaşık bir örnek geri getirme göreviydi.
| Görev Türü | Ay’dan örnek geri getirme |
| Görev Süresi | Yörünge aracı hala aktif |
| Ağırlık | 8.200 kilogram |
| Fırlatma Tarihi | 23 Kasım 2020 |
| Dünya’ya Geri Dönüşü | 16 Aralık 2020 |
| Taşıyıcı Roket | Long March 5 |
Chang’e 5, Çin Ay Keşif Programı’nın 3. aşaması olan Ay’dan örnek geri getirme görevi için tasarlandı. 2014’te bu görev öncesinde kapsülün atmosfere girişini test etmek için Chang’e 5 T1 adlı deneme yapıldı.
Chang’e 5’in aslında 2017 yılında fırlatılması hedefleniyordu fakat Long March 5’in o yıl kaza yapması görevin ertelenmesine neden oldu. Roketin güvenlik sorunları giderilince 23 Kasım 2020’de fırlatma gerçekleşti.
Görev 4 aşamada gerçekleşti. Önce 1 Aralık günü Ay’a iniş yaptı. Bir delici ve kepçe yardımıyla örnekleri toplamaya başladı. Görev kapsamında 1.7 gramlık örnek toplandı. Toplanan örnekler Ay’dan kalkış yapacak aracın içine konuldu. Araç 3 Aralık’ta kalkış yaptı ve yörünge aracıyla kenetlendi. Örnekler aktarıldı ve Dünya’ya dönüş başladı. Daha sonra Dünya’ya varmak üzereyken kapsülü serbest bıraktı. Kapsül, 16 Aralık 2020’de Çin’in İç Moğolistan bölgesine indi.
Son Olarak
Çin gelecekte de Ay’a robotik misyonlar planlıyor. Özellikle yakın zamanda duyurulan Çin Rusya ortak Ay Araştırma Üssü (ILRS) için birçok görev yapılması bekleniyor. Çin’in Ay Keşif Programı’ndaki tecrübesinin artması başka gezegenlere yapılan veya yapılacak görevlerde de kullanılıyor.